روش تشخیص رنگهای طبیعی از مصنوعی

به نظر می رسد این است که “چگونه می توانید بگویید که رنگ یک فرش طبیعی است یا مصنوعی؟” و یا ممکن است بپرسید اساسا دلیل تفاوت این دو چیست؟ با اینکه بیشتر کلکسیونر های قالی توافق دارند که رنگ های طبیعی از مصنوعی جذاب ترند. ولی دانستن اینکه آیا یک رنگ خاص از عصاره گیاهی و یا ازآزمایشگاه شیمی آلی به دست آمده است از لحاظ زیبایی شناسی ممکن است چندان فرقی نکند ولی برای مراقبت و حفظ زیبایی فرش بسیار مهم است،از طرفی فرش های قدیمی نسبت به مشابه جدیدترخود دارای ارزش بسیار بیشتری هستند، و دانستن اینکه آیا رنگ فرش طبیعی یا مصنوعی است به برآورد سن فرش و ارزش آن در بازار کمک می کند.

در این راستا از جمله خصوصیاتی که برای رنگهای طبیعی وجود دارد میتوان از موارد زیر نام برد:
♦ثبات آنها در مقابل نور خورشید و در هنگام شستشو با مواد قلیایی زیاد است. اگر چه این دو عامل به مرور باعث ملایمت و درخشندگی رنگها میشود ولی این ملایمت و شاید نوعی رنگ باختگی، درخشندگی خاصی به فرش داده و رنگها راتند و خام نمی نمایاند. از طرف دیگر در این حالت هماهنگی رنگی با جذابیت خاصی بوجود می آید.

و اما رنگهای مصنوعی:
کاربرد این رنگها در فرش، پشم را خشن و خشک میسازد و به هنگام شستشو با مواد قلیایی، بر اثر فرسایش و نور، این فرشها رنگ میبازند و ثبات بسیار آنها باعث میشود، تندو خام باقی بمانند سختی این رنگها بر قالی، درخشندگی و نرمی فرش را از بین میبرد.

برخی از قوانین ساده برای مبتدیان

هیچ راهی برای به دست آوردن چشم باتجربه غیر از دیدن تعداد زیادی فرش واقعی و دریافت آموزش از افراد ورزیده و کار آزموده وجود ندارد.

فرق رنگ آبی طبیعی یا مصنوعی چست؟ ماده‌ی رنگی مورد استفاده برای تولید رنگ آبی شیمیایی دقیقا همانیست که برای آبی مصنوعی استفاده می شود ، نیل ، رنگ انتخابی برای بسیاری از پارچه های معاصر، از جمله شلوار جین آبی.
یکی از چیزهای جالب در مورد نیل است که در داخل نخ نفوذ نمی کند ، تنها سطح نخ را رنگی می کند. بنابراین، هنگامی که سطح ساییده می شود، رنگ آبی نخ رفته است و نخ رنگ طبیعی خود را که قبل از رنگرزی داشته باز می یابد. به همین دلیل است که رنگ شلوار جین آبی به مرور محو می شود.

شاید تابه حال لکه های سبزی را که در اثر زمین خوردن روی لباس بچه ها ایجاد می شود دیده اید جالب است بدانید رنگ سبز طبیعی بسیار نایاب است. برخی بافته های قدیمی ترکمن قبل از رواج رنگ های مصنوعی دارای رنگ سبز تیره بوده اند که از رنگرزی متوالی الیاف ابتدا با نیل و سپس با رنگ زرد طبیعی حاصل می شده است. شناسایی این رنگ سبز ساده است چونکه رنگ زرد در برابر نور بسیار بیشتر از نیل ناپایدار است پس جاهایی که در معرض نور است(مثلا روی فرش) با از دست دادن رنگ زرد به آبی تغییر می کند ولی جاهایی که در معرض نور نیست یا کمتر نور می بیند (مانند پشت فرش) همچنان سبز می ماند. ویا نشانه ی دیگر طبیعی بودن رنگ سبز این است که بعضی جا ها لکه های زرد دارد(جاهایی که نیل به دلیل ساییده شدن از بین رفته است).

رنگ سیاه و قهوه ای تیره ی طبیعی طی عملیات خاصی بر روی پشم به دست می آید که این عملیات باعث کاهش استحکام پشم در برابر سایش می شود.بنابراین نشانه ی طبیعی بودن این رنگ ها این است که گره هایی با رنگ سیاه و قهوه ای تیره نسبت به بقیه ی گره های قالی بیشتر ساییده شده اند.

رنگ ارغوانی نسبتا نادر است ولی به خاطر حساسیتی که به نور دارد به راحتی از مشابه مصنوعی قابل تشخیص است.

سخت ترین گروه رنگ از نظر تبعیض بصری بین رنگ های طبیعی و مصنوعی، قرمز است. طیف بسیار گسترده ای از رنگ های قرمز از هر دو نوع طبیعی و مصنوعی وجود دارد، و هیچ راهنمایی وتوضیحی نمی تواند به اندازه دیدن عملی تعداد زیادی نمونه برایتان مفید باشد. اوایل می گفتند قرمز مصنوعی بسیار مستعد رنگ پخش کردن است، اما الان می دانیم وجود رنگ قرمز پخش شده، همیشه برای انکار منشاء طبیعی رنگ کافی نیست. در واقع، برخی از رنگ های مصنوعی قرمز در ظاهر مشابهت فوق العاده ای به رنگ های طبیعی دارند که حتی با تجربه ترین چشم ها را می توانند فریب دهند. از طرف دیگر، کسانی که همراه با آموزش چشم به خوبی به آموزش ذهنشان هم توجه کرده اند از پس این مشکل هم بر می آیند.

مشکلی که در مورد رنگ قرمز از آن صحبت کردیم در مورد رنگ های پرتقالی و زرد هم صادق است.

در نهایت، من باید تذکر دهم که فرشی با رنگ های پژمرده که وقتی ته و ریشه گره هایش را نگاه می کنید سرحال و سرزنده دیده می شوند، شامل تعداد زیادی از رنگ های مصنوعی است و معمولا ایرانی یا قفقازی است و بافته شده بین دو جنگ جهانی اول و دوم (تقریبا ربع دوم قرن بیستم).

نوشته شده توسط Steven Price